1. Κίνητρο: αναγνωρίζουμε τους ενισχυτές, δηλαδή τις προτιμήσεις του μαθητή, και φροντίζουμε αυτοί να ποικίλουν όσο το δυνατόν συχνότερα.

2. Δημιουργούμε ευκαιρίες ώστε ο μαθητής να ζητάει πρόσβαση σε πράγματα ή δραστηριότητες που του αρέσουν, να σχολιάζει, να απαντάει σε ερωτήσεις άλλων.

3. Χρησιμοποιούμε ποικιλία πρότερων ερεθισμάτων (π.χ., φωτογραφιών, αντικειμένων, ερωτήσεων) ώστε οι δεξιότητες που αποκτούνται να είναι λειτουργικές και να διευκολύνεται η γενίκευσή τους.

4. Αξιολογούμε λεπτομερώς τις συνθήκες υπό τις οποίες το παιδί χρησιμοποιεί τον λόγο, ώστε να αναγνωρίσουμε πού χρειάζεται εντατική διδασκαλία και ποιοι είναι οι επόμενοι στόχοι που πρέπει να τεθούν.

5. Αναγνωρίζουμε τις προ-απαιτούμενες λεκτικές ή άλλου είδους δεξιότητες που πρέπει να διδαχθούν πρώτα ώστε να διευκολυνθεί η μετέπειτα διδασκαλία πιο πολύπλοκων λεκτικών δεξιοτήτων.

6. Επιλέγουμε και διδάσκουμε τη χρήση εναλλακτικών μορφών επικοινωνίας (π.χ., νοημάτων, φωτογραφιών, κειμένων, ψηφιακών συσκευών με παραγωγή φωνής) μόνο όταν προβλέπεται να υπάρξει σημαντική καθυστέρηση στην διδασκαλία του προφορικού λόγου και σε συνδυασμό με αυτόν. Δεν ξεχνάμε ότι μαθητής θα ενταχθεί σε ένα περιβάλλον όπου η πλειοψηφία των συνανθρώπων γύρω του χρησιμοποιούν την ομιλία ως βασικό μέσο επικοινωνίας, άρα στόχος μας είναι και ο μαθητής μας να την κατακτήσει. Παρόλα αυτά, καθώς είναι πρωταρχικής σημασίας η επικοινωνία του μαθητή με τους γύρω του ανεξάρτητα με το μέσο που χρησιμοποιείται, όταν κρίνεται αναγκαία η χρήση Αυξητικών κι Εναλλακτικών μορφών Επικοινωνίας (ΑΕΕ-Augmentative and Alternative Communication forms-AAC), αξιολογούμε ποια από αυτές θα υπηρετήσει καλύτερα τις ανάγκες κάθε μαθητή και του περίγυρού του.

7. Λαμβάνουμε συνεχώς δεδομένα προόδου του μαθητή σε κάθε λεκτικό και μη λεκτικό στόχο που έχουμε θέσει, ώστε να μπορούμε ανά πάσα στιγμή να αξιολογήσουμε ποιες διδακτικές τεχνικές λειτουργούν αποτελεσματικά και ποιες χρειάζονται τροποποίηση.

8. Σχεδιάζουμε προσεχτικά τη γενίκευση των ήδη κατεκτημένων δεξιοτήτων με άλλα πρόσωπα (π.χ., άλλους ενήλικες, συμμαθητές) και σε διάφορα πλαίσια (π.χ., στην παιδική χαρά, στο σπίτι, στο σχολείο).

9. Διδάσκουμε πολύπλοκες λεκτικές δεξιότητες σε μαθητές που βρίσκονται σε προχωρημένο αναπτυξιακό επίπεδο ακολουθώντας τις αναλυτικο-συμπεριφοριστικές μεθόδους που έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές σε πλήθος ερευνών. Δεν ξεχνάμε ότι το ΑΒΑ είναι μια εφαρμοσμένη επιστήμη, άρα είναι αποτελεσματικό με άτομα κάθε ηλικίας που έχουν ανάγκη να μάθουν καινούριες δεξιόητες, είτε αυτές είναι βασικές (π.χ., χρήση από το παιδί μεμονωμένων λέξεων για να ζητήσει αυτό που θέλει) είτε πολύπλοκες (π.χ., απάντηση σε ερωτήσεις κατανόησης κειμένου κι αφήγηση ιστορίας από μαθητή Β’ Γυμνασίου).

10. Τέλος, δεν ξεχνάμε ότι πολλές από τις ακαδημαϊκές δεξιότητες (π.χ., ανάγνωση, γραφή, μαθηματικοί υπολογισμοί) αποτελούν επίσης λεκτικές δεξιότητες ή η πρόοδός τους εξαρτάται από την εξέλιξη των λεκτικών δεξιοτήτων! Χρησιμοποιούμε λοιπόν για τη διδασκαλία τους τις ίδιες επιστημονικά τεκμηριωμένες τεχνικές και παρόμοιο τρόπο ανάλυσης που χρησιμοποιούμε και για τη διδασκαλία του λόγου.

Για λεπτομέρειες σχετικά με την επιστημονικά τεκμηριωμένη θεραπευτική παρέμβαση για τον Αυτισμό διαβάστε το άρθρο μας εδώ.